Rome heerste over Spanje in de derde eeuw voor Christus en het land was van cruciaal belang voor het Romeinse Rijk. Terwijl het Romeinse Rijk viel, bouwden de Visigoten (en andere barbaren) nederzettingen in Spanje. Het land nam het katholicisme over vanaf 589 na Christus, maar de Moren begonnen zich uit te breiden, ook naar Spanje. In 711 ging Tariq ibn Ziyad naar Europa aan het hoofd van een Berbers leger en zeven jaar later waren ze in Barcelona, terwijl de Arabieren zeven eeuwen in Spanje bleven. Een groot deel van Zuid-Portugal en Spanje werd Al-Andalus, onderdeel van het islamitische rijk; de invloeden ervan zijn nog steeds overal te zien in architectuur en design. Dit systeem floreerde – zelfs Viking-indringers werden in de negende eeuw tegengehouden – en bereikte zijn hoogtepunt onder leiding van Abd-ar-Rahman III in de tiende eeuw, die Al-Andalus onafhankelijk maakte van Egypte en Syrië. Halverwege de negende eeuw vielen de Magyaren (Hongaren) binnen en begon het christendom zich te verspreiden, maar Al-Andalus bleef de belangrijkste macht. In 1250 stond echter vrijwel het gehele Iberische gebied onder christelijk bestuur, met uitzondering van het islamitische koninkrijk Granada.
In de 15e eeuw waren er drie belangrijke christelijke koninkrijken met het koninkrijk Castilië (noordelijke en centrale delen van het Iberisch schiereiland); het koninkrijk Aragon (noordoostelijke delen van het schiereiland); en het koninkrijk Portugal dat het uiterste westen van het Iberisch schiereiland bezette. De
dood van koning Hendrik IV van Castilië (1474) leidde tot de Castiliaanse Successieoorlog (1475-1479) en de uitkomst was dat zijn halfzus koningin Isabella I van Castilië (gesteund door het koninkrijk Aragon) de macht en de troon kreeg. Ze trouwde met Ferdinand (uit Aragon) en hun huwelijk verenigde de twee families, wat het begin van Spanje zoals we het nu kennen betekende. Hoewel er voorheen relatieve godsdienstvrijheid was, bevoorrechte hun heerschappij de verspreiding van het katholicisme en bekeerden velen zich.
Spanje koloniseerde de Canarische Eilanden in de 14e en 15e eeuw en hun rijk groeide en groeide, totdat ze het grootste rijk ter wereld waren. Handel floreerde over de Atlantische Oceaan tussen Spanje en Amerika en over de Stille Oceaan tussen Oost-Azië en Mexico via de Filipijnen.
In de 16e en 17e eeuw floreerden kunst en literatuur in wat bekend staat als de Gouden Eeuw. Vooral het koninklijk huis van Habsburg was een groot beschermheer van de kunst en een deel van de beste muziek, schilderkunst en beeldhouwkunst kwam uit deze tijd. Gedurende al die tijd fluctueerde de economie in Spanje, maar hun macht groeide nog steeds, vooral met de steun van de katholieke kerk.
De volgende periode, de Bourbon-dynastie, begon met de dood van Karel II in 1700 en hij werd opgevolgd door Philippe d’Anjou. Gedurende de volgende eeuw was er veel machtsstrijd en politiek. Hoewel het land zich veilig voelde voor Frankrijk, werd het land begin 19e eeuw binnengevallen door Napoleon als onderdeel van de Franse Revolutie. Tegelijkertijd verloor Spanje in een reeks opstanden al zijn Noord- en Zuid-Amerikaanse koloniën, behalve Cuba en Puerto Rico. Toen de hertog van Wellington Napoleon versloeg, werd Ferdinand VII in 1814 hersteld als koning van Spanje. De nasleep van de Napoleontische oorlogen was verschrikkelijk voor de Spaanse economie. Op het platteland verloren boeren hun gewassen en vee aan de legers en het verlies van het rijk zorgde voor een enorme daling van de rijkdom van het land, en in 1820 was het een van de armste en minst ontwikkelde samenlevingen van Europa geworden, met driekwart van de bevolking die analfabeet was.
De Eerste Carlistenoorlog, uitgevochten van 1833 tot 1839, luidde een eeuw van onrust in met machtsstrijd en verzet van overzeese mogendheden, waaronder Cuba, dat een onafhankelijkheidsoorlog tegen Spanje begon. In 1902 kwam Alfonso XIII op de troon. Spanje was neutraal tijdens de Eerste Wereldoorlog, wat wonderen deed voor de handelseconomie, en in 1923, na een staatsgreep, vestigde Miguel Primo de Rivera (1870-1930) een dictatuur. Hij werd gedwongen om zeven jaar later met pensioen te gaan. In 1931 gaven verkiezingen de macht aan een anti-monarchistische coalitie – de koning trad af, de Republiek werd uitgeroepen en zo begon de transformatie van het land.
De Spaanse Burgeroorlog werd uitgevochten van 1936 tot 1939 tussen mensen met verschillende politieke ideologieën. Francisco Franco leidde enkele van deze gevechten en vormde een militaire opstand, gevoerd tegen de Republiek. In 1939 werden de Republikeinen verslagen en wat volgde was een verwoesting voor het Spaanse volk dat zich tegen zijn ideologieën keerde en werd geëxecuteerd, naar gevangenissen of concentratiekampen werd gestuurd. Franco regeerde tot zijn dood op 20 november 1975 en in de jaren die volgden, werd democratie onderdeel van de Spaanse structuur en uiteindelijk trad het land in 1993 toe tot de Europese Unie.
Tijdlijn Spaanse geschiedenis
Prehistorisch Spanje
41 000 voor Christus Bewijs van kannibalistische samenlevingen zijn gevonden in de regio van het hedendaagse Spanje
28 000 voor Christus Neanderthalers bewonen het land van Spanje
12 500 voor Christus 1 De oudste ontdekte grot schilderijen zijn te vinden in de grotten bij Altamira, Spanje
500 voor Christus Het land wordt grotendeels ingelijfd door de Griekse kolonisten 218 voor Christus De Romeinen verdrijven de Grieken en vestigen zich in de regio
53 Na Christus De Romeinse keizer Marcus Trajanus is geboren nabij de plaats die we tegenwoordig Sevilla noemen.
633 Een heilige vergadering, of Synode, wordt gehouden in Toledo waarbij de Latijnse taal geaccepteerd wordt en zeggenschap over de verkiezing van de Spaanse koningen wordt vastgelegd.
711 Islamitische invasie van Spanje en Spanje waordt bezet
938-1002 Spanje wordt geteisterd door aanvallen van de Moorse leider Al-Mansur
976 Een grote islamitische moskee wordt gebouwd in Cordoba
Middeleeuwse Spanje
1075 Een kathedraal wordt gebouwd boven het graf van St. James’, de patroonheilige van Spanje
1085 Toledo is bevrijd van moslimoverheersing door de Spaanse vorst Alfonso VI
1100-1200 Een Spaanse boer, San Isidro, beroemd om zijn goedheid aan de armen wordt patroonheilige van de boeren en Madrid.
1118 Alfonso van Aragon bevrijdt de stad Zaragoza en breidt zijn christelijke koninkrijk uit ten koste van de moslims.
1212 Moslims worden ernstig getroffen door de Spaanse kruistochten
1218 De Universiteit van Salamanca is opgericht door koning Alfonso IX
1221 Leon Alfonso de Tiende (de Wijze) is geboren en wordt koning van Castilla en Leon
1227 De gotische kathedraal in Toledo wordt gerestaureerd.
1236 Cordoba is veroverd op de islamitische bezetter door Ferdinand III van Castilla y Leon
1385 Portugal bestrijdt de Castillianen en krijgen onafhankelijkheid
1451 Isabella van Castilie is geboren. Zij wordt koningin van Spanje en de beschermer van de ontdekkingsreiziger Columbus
1452 De volgende koning van Aragon, Ferdinand II, wordt geboren
1469 De prins van Aragon, Ferdinand II, trouwt de prinses van Castille, Isabella. Hiermee breekt een nieuw tijdperk voor Spanje aan.
1474 Isabella verklaart zich Koningin van Castilie en Aragon
1480 Ferdinand en Isabella vervolgen joden en ketters in de Spaanse Inquisitie
1481-1530 De Inquisitie verbrand duizenden mensen op de brandstapel.
De Gouden Eeuw van Spanje
1486 Christopher Columbus pleit voor Isabella voor de financiering van zijn expeditie naar West-Indië
1492 Isabella van Castille en Ferdinand van Aragon verslaande moslims. De leider van de moslims, Boabdil, geeft zich over aan de gezamenlijke strijdkrachten van Spanje. De Moren zijn voorgoed verjaagd.
1492 Columbus ontdekt een nieuw land dat later Amerika genoemd wordt
1494 Columbus ontdekte land wordt verdeeld tussen Spanje en Portugal
1510-50 Spanje ontvangt duizenden kilo’s goud uit het nieuwe land
1513 Florida is ontdekt door Huan Ponce de Leon
1516 De Universiteit van Sevilla wordt opgericht. De Habsburgse dynastie vindt haar oorsprong bij de kleinzoon van Ferdinand van Aragon, Charles V.
1528 Engeland en Frankrijk verklaren Spanje de oorlog om haar overheersing van de wereldzeeën te doorbreken.
1536 Pedro Mendoza richt de stad Buenos Aires op in Argentinië.
1547 De vader van Don Quichot, Miguel de Cervantes, is geboren
1571 Onder de heerschappij van Filips van Spanje, maken de Spanjaarden aanspraak op de Filipijnen na de ontdekking door Miguel López de Legazpi
1571 Oktober Spanje en haar bondgenoten verslaan de Ottomaanse Turken in de Slag bij Lepanto.
1580 Spanje verslaat Portugal in de Slag bij Alcantara. Philip wordt koning van Portugal
1587-88 De Spaanse Armada, de meest gevreesde zeemacht, is verslagen door de Engelse commandant Sir Francis Drake, tijdens de regering van de Engelse Koningin Elisabeth de Grote.
1591 De traditie van het stierenrennen begint in Pamplona.
1635 De Franse Kardinaal Richelieu begint oorlog tegen de Spaanse Habsburgers
1649 De pest heerst in Sevilia met verwoestend resultaat.
18e eeuw Stierenvechten krijgt als sport vaste voet aan de grond
1746-1828 Een van de bekendste Spaanse kunstschilders, Francisco Jose de Goya, wordt geboren. Bij de val van Cortes in 1824, gaat hij in vrijwillige ballingschap in Bordeaux, waar hij sterft
1783 Spanje erkent de onafhankelijkheid van de VS
19e en 20e eeuw
1810 Argentinië kondigt onafhankelijkheid af van Spanje, evenals Columbia en Chili, het volgende jaar Paraguay.
1824 Peru wordt onafhankelijk van Spanje.
1836 Mexico verklaart zich onafhankelijk.
1881 Pablo Picasso is geboren in de stad Malaga, Spanje.
1892 De Spaanse dictator Francisco Franco, wordt geboren
1898 Cuba wordt onafhankelijkheid van Spanje, met de steun van de VS
1936-39 De bittere en bloedige burgeroorlog van 1936 tot 1939 had een half miljoen doden tot gevolg en verdeelde menige Spaanse familie langs Republikeinse en Nationalistische lijnen.
De poging tot staatsgreep op 18 juli 1936 door een groot deel van het leger tegen de tweede Spaanse republiek mislukte op vele plaatsen in het land onder andere in Madrid, Barcelona, Valencia en Bilbao. De opstandige troepen rukten vanuit het zuiden (generaal Franco) als vanuit het noorden (generaal Mola) naar de hoofdstad op met de bedoeling die alsnog zo snel mogelijk in te nemen.
Het offensief van Mola liep echter vast door het hardnekkige verzet van de republikeinse troepen en milities in de sierra de Guadarrama, een bergketen ten noordwesten van Madrid. Het offensief van Franco vanuit het zuiden via Extremadura daarentegen verliep zeer voorspoedig : op 6 november stonden zijn troepen in de buitenwijken van Madrid. Premier Largo Caballero en zijn regering vluchtten naar Valencia en lieten de verdediging van de hoofdstad over aan generaal Miaja.
1946-50 Franco regeert Spanje, maar krijgt geen steun uit de Europese landen
1955 De Verenigde Naties (VN) aanvaarden Spanje als lid
1959 De Baskische Afscheidingsbeweging ETA, is opgericht en streeft naar onafhankelijkheid voor de Basken.
1975 Franco overlijdt en de monarchie wordt hersteld met koning Juan Carlos op de troon. Spanje is niet langer een dictatoriaal land, maar een democratie.
De wonden die de jaren van strijd en repressie sloegen waren zo diep dat ook na de terugkeer van de democratie in 1978 de burgeroorlog en het Franco-regime nog decennialang in het politieke debat taboe waren.
1982 Spanje treedt toe tot de Noord-Atlantische Verdragsorganisatie (NAVO)
1986 Spanje treed toe tot de Europese Economische Gemeenschap (EEG)
1992 De Olympische Spelen worden gehouden in Barcelona
Modern Spanje
2002 De Spaanse peseta wordt vervangen door de euro
2004 Al-Qaeda plaatst bommen in treinen in Madrid, wat resulteert in ongeveer 200 doden.
2006 juni Catalonië stemt voor een autonome republiek binnen Spanje